DE VISIE VAN ZEHNDER
‘Ventilatie is een ondergeschoven kindje’
Goede voorlichting
Kennisdeling is een speerpunt binnen de visie van Zehnder. Ook rondom de informatievoorziening trekken deltaWonen en Zehnder met elkaar op. Naber verduidelijkt: “Er komt een informatieavond voor bewoners waarbij zij van Zehnder uitleg krijgen over de hybride warmtepomp en de WTW-unit. Over de technisch middelen beschikken is één. Weten hoe het werkt, is een tweede. Stap voor stap en praktijk gericht geven we hen uitleg over de basisprincipes van goed ventileren. Doel is dat de bewoners zich meer bewust worden van de techniek in hun woning. Circulariteit is hierbij een belangrijke voorwaarde. Zo laten we bijvoorbeeld het leidingwerk van de mechanische ventilatie en de ketels grotendeels zitten. De ketels kunnen nog lang mee en willen we behouden. De doorbraak van de hybride warmtepomp heeft door de stijgende gasprijzen een vlucht genomen. De reis in de energietransitie maak je echter met de juiste tussenstappen. Zehnder begeleidt vastgoedeigenaren, installateurs en consumenten graag in die zoektocht.”
Draagvlak creëren
Goede keuzes maken. Dat is voor een woningcorporatie zeker van belang omdat zij maatschappelijk verantwoord omgaan met financiële middelen. Zo vindt Naber: “Wanneer je werkt met een stip aan de horizon kun je duidelijker beleid maken. Dat begint allemaal met een visie. Binnenklimaat draait in onze ogen om drie thema’s: energie-efficiëntie, gezondheid en comfort. Naar de toekomst toe gaan we woningen op een andere manier verwarmen. Veelal met lagetemperatuurverwarming waarbij de opwekker divers kan zijn. Dat geeft in combinatie met ventilatie een aandachtspunt voor het comfort. Wanneer gebruikers bijvoorbeeld geluidshinder ervaren van de installatie dan heeft het automatisch invloed op het comfort. Wanneer je die drie elementen op de juiste manier op elkaar afstemt, creëer je ook meer tevredenheid en draagvlak bij bewoners voor een verduurzaming.”
De roep om verdere verduurzaming van woningen gaat ook aan woningcorporaties niet voorbij. Zehnder, woningcorporatie deltaWonen en installateur Loohuis-Assies slaan de handen ineen bij een onderzoek naar het verduurzamingsgedrag van bewoners. Een project dat naadloos aansluit op de visie van Zehnder.
Mede door de gestegen energieprijzen is de behoefte aan een duurzaam huis groter dan ooit. Zehnder en woningcorporatie deltaWonen trekken samen op bij een onderzoek van TNO en TU Delft. In dit onderzoek ligt de focus op hoe bewoners omgaan met nieuwe systemen in de woning. Ook wordt er gekeken hoe hun gedrag nu in de woning is. Janneke van Olst, projectmanager deltaWonen, is vanuit haar functie verantwoordelijk voor woningverbetering en verduurzaming. Zij vertelt wat het onderzoek inhoudt: “In totaal zijn er 15.000 woningen dusdanig geïsoleerd dat zij label B dragen. De volgende stap in verduurzaming is direct of op termijn naar volledig gasloos gaan. We willen inzicht krijgen in het gedrag van de bewoners. Zehnder was bereid om te helpen met het ventilatievraagstuk.”
Gedrag
Woningcorporatie deltaWonen is actief in de gemeenten Zwolle, Kampen en Oldebroek. DeltaWonen moet in de nabije toekomst hun totale woningaanbod verder verduurzamen. Concreet betekent dit dat de woningen in 2050 van het gas af moeten zijn. Het onderzoek richt zich op de renovatie van 28 grondgebonden eengezinswoningen. Deze zijn nu voorzien van mechanische ventilatie met een rooster in de ramen en een cv-ketel. Zij gaan over naar een hybride warmtepomp en een WTWventilatiesysteem. Van Olst gaat dieper in op het onderzoek: “Nu zetten mensen ‘s ochtends ramen open. Wat is het gedrag van bewoners als wij voor een systeem kiezen waarbij je dat niet meer hoeft te doen? Willen mensen dat? Snappen ze het? Daarom zijn we een jaar voor aanvang van de verduurzaming gaan monitoren. Dit doen we ook een jaar na het aanbrengen van het nieuwe systeem. De onderzoeksperiode loopt vanaf augustus één jaar door. Op die manier pak je zowel de koude als warme periode mee. Het doel is te kijken naar het gedrag van bewoners. Uiteindelijk willen we deze resultaten meenemen in woningverbetering- en verduurzamingsprojecten in de toekomst.”
Toegepaste techniek
Rutger Naber, technisch adviseur bij Zehnder, is technisch betrokken bij ventilatie-, verwarmings- en binnenklimaatvraagstukken in de bouw. Daarnaast denkt hij integraal mee bij conceptmatige oplossingen op installatiegebied. Naber gaat dieper in op de toegepaste balansventilatie. “In de woningen zat al een kanalensysteem voor de afvoer. Hierdoor zijn er op het gebied van luchtafvoer geen grote ingrepen nodig om toch warmteterugwinning te realiseren. De warmtepomp wordt berekend en geselecteerd op de warmtevraag die de woning nodig heeft. Die werkt niet met een doorstroomtoestel zoals een cv-ketel. Op die manier heb je meer profijt van de warmteverliesberekening als je ook warmteterugwinning toepast in plaats van enkel mechanische afvoer van ventilatielucht. Op een goed geïsoleerde woning scheelt dat zomaar 25 tot 35 procent. Dit betekent dat de warmtepomp minder hard hoeft te werken en de aanvoertemperatuur naar beneden kan. Daarmee gaat het COP-rendement van de warmtepomp ook omhoog. De twee systemen versterken elkaar.”
Van de bouw naar magazijn
Volgens zowel Van Olst als Naber is het onderwerp ventilatie bij overheden vaak onderbelicht. Terwijl het toch van groot belang is voor de factor gezondheid. Van Olst vertelt: “De woningen in dit project hebben al dubbelglas. Daar zit vaak subsidie op, maar op ventilatie niet. Dat is gek. Goede ventilatie in combinatie met WTW doet veel meer in de labeling van een woning dan alleen toepassing van dubbel glas. De aandacht voor het ventilatievraagstuk is beperkt. De gevolgen voor je gezondheid en de woning kunnen groot zijn.” Naber illustreert: “Ventilatie is een ondergeschoven kindje. Slechte ventilatie, in de badkamer bijvoorbeeld, zorgt voor schimmelvorming en ophoping van vocht. Dat kan dure impact hebben als je het vervolgens moet herstellen. Daar zouden gebouweigenaren zich meer bewust van moeten zijn. Op zonnepanelen, warmtepompen en isolatiemaatregelen zit allemaal subsidie. Ventilatie is de onmisbare schakel in de hele energietransitie. Waarom daar geen subsidie?”
‘Ventilatie is een ondergeschoven kindje’
DE VISIE VAN ZEHNDER
Goede voorlichting
Kennisdeling is een speerpunt binnen de visie van Zehnder. Ook rondom de informatievoorziening trekken deltaWonen en Zehnder met elkaar op. Naber verduidelijkt: “Er komt een informatieavond voor bewoners waarbij zij van Zehnder uitleg krijgen over de hybride warmtepomp en de WTW-unit. Over de technisch middelen beschikken is één. Weten hoe het werkt, is een tweede. Stap voor stap en praktijk gericht geven we hen uitleg over de basisprincipes van goed ventileren. Doel is dat de bewoners zich meer bewust worden van de techniek in hun woning. Circulariteit is hierbij een belangrijke voorwaarde. Zo laten we bijvoorbeeld het leidingwerk van de mechanische ventilatie en de ketels grotendeels zitten. De ketels kunnen nog lang mee en willen we behouden. De doorbraak van de hybride warmtepomp heeft door de stijgende gasprijzen een vlucht genomen. De reis in de energietransitie maak je echter met de juiste tussenstappen. Zehnder begeleidt vastgoedeigenaren, installateurs en consumenten graag in die zoektocht.”
Draagvlak creëren
Goede keuzes maken. Dat is voor een woningcorporatie zeker van belang omdat zij maatschappelijk verantwoord omgaan met financiële middelen. Zo vindt Naber: “Wanneer je werkt met een stip aan de horizon kun je duidelijker beleid maken. Dat begint allemaal met een visie. Binnenklimaat draait in onze ogen om drie thema’s: energie-efficiëntie, gezondheid en comfort. Naar de toekomst toe gaan we woningen op een andere manier verwarmen. Veelal met lagetemperatuurverwarming waarbij de opwekker divers kan zijn. Dat geeft in combinatie met ventilatie een aandachtspunt voor het comfort. Wanneer gebruikers bijvoorbeeld geluidshinder ervaren van de installatie dan heeft het automatisch invloed op het comfort. Wanneer je die drie elementen op de juiste manier op elkaar afstemt, creëer je ook meer tevredenheid en draagvlak bij bewoners voor een verduurzaming.”
Van de bouw naar magazijn
Volgens zowel Van Olst als Naber is het onderwerp ventilatie bij overheden vaak onderbelicht. Terwijl het toch van groot belang is voor de factor gezondheid. Van Olst vertelt: “De woningen in dit project hebben al dubbelglas. Daar zit vaak subsidie op, maar op ventilatie niet. Dat is gek. Goede ventilatie in combinatie met WTW doet veel meer in de labeling van een woning dan alleen toepassing van dubbel glas. De aandacht voor het ventilatievraagstuk is beperkt. De gevolgen voor je gezondheid en de woning kunnen groot zijn.” Naber illustreert: “Ventilatie is een ondergeschoven kindje. Slechte ventilatie, in de badkamer bijvoorbeeld, zorgt voor schimmelvorming en ophoping van vocht. Dat kan dure impact hebben als je het vervolgens moet herstellen. Daar zouden gebouweigenaren zich meer bewust van moeten zijn. Op zonnepanelen, warmtepompen en isolatiemaatregelen zit allemaal subsidie. Ventilatie is de onmisbare schakel in de hele energietransitie. Waarom daar geen subsidie?”
Toegepaste techniek
Rutger Naber, technisch adviseur bij Zehnder, is technisch betrokken bij ventilatie-, verwarmings- en binnenklimaatvraagstukken in de bouw. Daarnaast denkt hij integraal mee bij conceptmatige oplossingen op installatiegebied. Naber gaat dieper in op de toegepaste balansventilatie. “In de woningen zat al een kanalensysteem voor de afvoer. Hierdoor zijn er op het gebied van luchtafvoer geen grote ingrepen nodig om toch warmteterugwinning te realiseren. De warmtepomp wordt berekend en geselecteerd op de warmtevraag die de woning nodig heeft. Die werkt niet met een doorstroomtoestel zoals een cv-ketel. Op die manier heb je meer profijt van de warmteverliesberekening als je ook warmteterugwinning toepast in plaats van enkel mechanische afvoer van ventilatielucht. Op een goed geïsoleerde woning scheelt dat zomaar 25 tot 35 procent. Dit betekent dat de warmtepomp minder hard hoeft te werken en de aanvoertemperatuur naar beneden kan. Daarmee gaat het COP-rendement van de warmtepomp ook omhoog. De twee systemen versterken elkaar.”
Gedrag
Woningcorporatie deltaWonen is actief in de gemeenten Zwolle, Kampen en Oldebroek. DeltaWonen moet in de nabije toekomst hun totale woningaanbod verder verduurzamen. Concreet betekent dit dat de woningen in 2050 van het gas af moeten zijn. Het onderzoek richt zich op de renovatie van 28 grondgebonden eengezinswoningen. Deze zijn nu voorzien van mechanische ventilatie met een rooster in de ramen en een cv-ketel. Zij gaan over naar een hybride warmtepomp en een WTWventilatiesysteem. Van Olst gaat dieper in op het onderzoek: “Nu zetten mensen ‘s ochtends ramen open. Wat is het gedrag van bewoners als wij voor een systeem kiezen waarbij je dat niet meer hoeft te doen? Willen mensen dat? Snappen ze het? Daarom zijn we een jaar voor aanvang van de verduurzaming gaan monitoren. Dit doen we ook een jaar na het aanbrengen van het nieuwe systeem. De onderzoeksperiode loopt vanaf augustus één jaar door. Op die manier pak je zowel de koude als warme periode mee. Het doel is te kijken naar het gedrag van bewoners. Uiteindelijk willen we deze resultaten meenemen in woningverbetering- en verduurzamingsprojecten in de toekomst.”
De roep om verdere verduurzaming van woningen gaat ook aan woningcorporaties niet voorbij. Zehnder, woningcorporatie deltaWonen en installateur Loohuis-Assies slaan de handen ineen bij een onderzoek naar het verduurzamingsgedrag van bewoners. Een project dat naadloos aansluit op de visie van Zehnder.
Mede door de gestegen energieprijzen is de behoefte aan een duurzaam huis groter dan ooit. Zehnder en woningcorporatie deltaWonen trekken samen op bij een onderzoek van TNO en TU Delft. In dit onderzoek ligt de focus op hoe bewoners omgaan met nieuwe systemen in de woning. Ook wordt er gekeken hoe hun gedrag nu in de woning is. Janneke van Olst, projectmanager deltaWonen, is vanuit haar functie verantwoordelijk voor woningverbetering en verduurzaming. Zij vertelt wat het onderzoek inhoudt: “In totaal zijn er 15.000 woningen dusdanig geïsoleerd dat zij label B dragen. De volgende stap in verduurzaming is direct of op termijn naar volledig gasloos gaan. We willen inzicht krijgen in het gedrag van de bewoners. Zehnder was bereid om te helpen met het ventilatievraagstuk.”
